Python: Các phép toán cơ bản

Phép toán (hay Toán tử) là các cấu trúc có thể thao tác giá trị của toán hạng (hay số hạng).

Xét biểu thức 4 + 5 = 9. Ở đây, 4 và 5 được gọi là toán hạng và + được gọi là phép toán.

Các loại phép toán trong Python

Ngôn ngữ Python hỗ trợ các loại phép toán sau.

• Phép toán số học
• Phép toán so sánh (quan hệ)
• Phép toán chuyển nhượng
• Phép toán logic
• Phép toán bitwise (phép toán nhị phân)
• Phép toán dịch bit
• Phép toán nhận dạng

Dưới đây chúng ta sẽ xem xét tất cả các loại phép toán này.

Phép toán số học trong Python

Giả sử biến a giữ 10 và biến b giữ 20, thì:

Phép toán so sánh trong Python

Các phép toán này so sánh các giá trị ở hai bên trái phải của chúng và quyết định mối quan hệ giữa chúng. Chúng cũng được gọi là phép toán quan hệ.

Giả sử biến a giữ 10 và biến b giữ 20, thì:

Phép toán gán trong Python

Giả sử biến a giữ 10 và biến b giữ 20, thì:

Phép toán bitwise (phép toán nhị phân) của Python

Phép toán bitwise hoạt động trên bit và thực hiện thao tác bit by bit.

Giả sử nếu a = 60; và b = 13; bây giờ ở định dạng nhị phân, chúng sẽ như sau:

a = 0011 1100

b = 0000 1101

Ta có các phép toán bitwise sau được hỗ trợ bởi ngôn ngữ Python:

Phép toán & (AND) nhị phân:

Hoạt động theo nguyên tắc sau:

0 & 0 = 0

0 & 1 = 0

1 & 0 = 0

1 & 1 = 1

Theo nguyên tắc trên thì ta thấy rằng nếu 2 bit đều là 1 thì & với nhau sẽ được kết quả là 1, các trường hợp còn lại cho kết quả là 0.

Ví dụ:

a = 0011 1100

&

b = 0000 1101

--------------

=>  0000 1100

Phép toán | (OR) nhị phân:

Hoạt động theo nguyên tắc sau:

0 | 0 = 0

0 | 1 = 1

1 | 0 = 1

1 | 1 = 1

Theo nguyên tắc trên thì nếu 2 bit đều là 0 thì | với nhau sẽ được kết quả là 0, các trường hợp còn lại sẽ cho kết quả là 1.

Ví dụ:

a = 0011 1100

|

b = 0000 1101

--------------

=>  0011 1101

Phép toán ^ (XOR) nhị phân:

Hoạt động theo nguyên tắc sau:

0 ^ 0 = 0

0 ^ 1 = 1

1 ^ 0 = 1

1 ^ 1 = 0

Theo nguyên tắc trên thì nếu 2 bit giống nhau sẽ cho kết quả là 0, các trường hợp còn lại sẽ cho kết quả là 1.

Ví dụ:

a = 0011 1100

^

b = 0000 1101

--------------

=>  0011 0001

Phép toán ~ (NOT hay Đảo bit) nhị phân:

Hoạt động theo công thức sau:

~A = -(A + 1)

Trong đó A là một số hệ 10.

Ví dụ:

~10 = -(10 + 1) = 11

~-10 = -(-10 + 1) = -(-9) = 9

Phép toán << (Dịch trái) nhị phân

Hoạt động theo nguyên tắc sau:

Dịch trái biến a n bit tương ứng với: a = a * 2ⁿ. Lưu ý a phải là một số nguyên.

Ví dụ:

a = 60

print(a << 3) #kết quả là 480

Phép toán >> (Dịch phải) nhị phân

Hoạt động theo nguyên tắc sau:

Dịch phải biến a n bit tương ứng với: a = a // 2ⁿ. Lưu ý a phải là một số nguyên.

Ví dụ:

a = 60

print(a >> 3) #kết quả là 7

Phép toán logic trong Python

Có các phép toán logic sau được hỗ trợ bởi ngôn ngữ Python. Giả sử biến a giữ 10 và biến b giữ 20 thì:

Phép toán membership trong Python

Các phép toán membership của Python kiểm tra tư cách thành viên theo trình tự, chẳng hạn như chuỗi, danh sách hoặc bộ dữ liệu. Có hai phép toán membership như được giải thích dưới đây:

Phép toán nhận dạng trong Python

Phép toán nhận dạng so sánh các vị trí bộ nhớ của hai đối tượng. Có hai toán tử nhận dạng được giải thích như bên dưới:

Độ ưu tiên phép toán trong Python

Bảng sau liệt kê tất cả các phép toán với độ ưu tiên từ cao nhất đến thấp nhất.

Bài học và Bài tập liên quan

1. Nhập liệu với Python
2. Bài tập cơ bản